منو
 کاربر Online
1156 کاربر online

سبک شهرسازی تهران

تازه کردن چاپ
جامعه و علوم اجتماعی > علوم اجتماعی
مهندسی و فن‌آوری > مهندسی > مهندسی شهر سازی
(cached)

دو دسته از عوامل درونی و برونی موجب ظهور سبک و یا نهضت « بازگشت » در دوران قاجار شد. مهمترین عامل درونی ، تمایل دولت قاجار برای منسوب کردن خود به حکومت مقتدر صفوی و حکومتهای پیش از آن بود. عامل بیرونی نیز مواردی ، چون تمایل دولت قاجار برای تعریف هویتی تازه از ایران در رابطه با جهان جدید، تلاش افرادی همچون قائم مقام فراهانی و میرزاتقی‌خان امیرکبیر برای ایجاد سازمان دیوانی جدید و آموزش افرادی دگراندیش را شامل می‌شد.

این گونه تعریف هویت سبب گردید که تحولی کلی و شاید محتوایی از نیمه‌های قرن سیزدهم هـ‌.ق. آغاز شود. نهضت بازگشت جای خود را آرام آرام به ساده‌گویی و بی‌پیرایه نوشتن داد و این تحول به سایر عرصه‌ها نیز سرایت کرد. دولت قاجار بر آن بود که آرمانشهر خود را طوری بر پا دارد که به دو دسته عوامل درونی و برونی مؤثر در نهضت بازگشت پاسخ مناسب دهد. شهر جدید تأویلی با مفاهیم زمانی و مکانی جدید در مکتب اصفهان بود (حبیبی ، 1378).
نطفه سبک تهران در زمان تشکیل دولت قاجار بسته شد ولی برای دستیابی به مفهوم واقعی نیازمند دو واقعه مهم تاریخی بود، یکی اقدامات اصلاح طلبانه میرزاتقی‌خان امیرکبیر در زمینه ایجاد سازمان دیوانی جدید، و دیگری حضور معلمین و مهندسین اروپایی در مدرسه دارالفنون به عنوان اولین مدرسه عالی.
سبک تهران ، همچون مکتب اصفهان، از مداخلات سنگین در بافت کهن شهری خودداری می‌ورزید و از طریق جابه جایی شهر، جا به جاییهای اجتماعی را نیز سبب شد. مرکز شهر از سبزه‌میدان و میدان ارگ به میدان توپخانه انتقال یافت.
محله در سبک تهران، مانند مکتب اصفهان ، محل تظاهرات قومی ـ قبیله‌ای نبود و از این پس نماد تمایزات اجتماعی (محله فرادستان و فرودستان) به شمار می‌آمد.
میدان نیز در مفهوم ، ساخت ، سازمان و عملکرد ، به گونه‌ای دیگر سامان یافت. میادین توپخانه ، ارگ ، بهارستان و امین‌السلطان ، هر کدام تبلور کالبدی و نشانه‌ای از این دگرگونی بودند. در این میادین، برخلاف میادین سبک اصفهان ب، به جای مسجد و مدرسه ، کاخ حکومتی و بازار، عناصری چون عمارات تلگرافی ، پستخانه ، بانک ، عمارت بلدیه و نظمیه استقرار پیدا کرد.
بازار با یک رقیب جدی مواجه شد و عملکردهای جدیدی چون تماشاخانه ، سینما و هتل، چهره شهر را دگرگون کرد و مفهوم شهر اروپایی را به گونه‌ای صوری جایگزین آن نمود.
خیابان ، نه مانند خیابان مکتب اصفهان ، صرفاً نقش تفرجگاهی، و نه مانند دوره‌های بعد از خود صرفاً جنبه ترافیکی داشت ، بلکه به عنوان فضای شهری زنده و پویا خود را یافت.
در این سبک ، تقابل دو مفهوم جدید و کهن ، نو و سنتی، فرنگی و بومی ، اولین تأثیرات فضایی ـ کالبدی خود را بروز داد و خیابانها و میادین با عناصر جدید اطرافشان محل اقشار اجتماعی متجدد و به اصطلاح فرنگی مآب ، و بازار ، بازارچه و مراکز محلات محل تردد اکثریت جامعه ، که هنوز بر مبنای روابط کهن زیست و تولید ، زندگی می‌کردند، بود. سبک تهران برخلاف مکتب اصفهان ، بنا به دلایل متعدد نتوانست دامنه دگرگونیهای خود را به همه شهرهای ایران بگستراند. سبک تهران نه در انقطاع بلکه در تداوم مکتب اصفهان محسوب می‌شد و سبکی بود که جامعه کهن شهر را از نو آراست (حبیبی ، 1378) .



تعداد بازدید ها: 22071


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..