رود نیل با 6671 کیلومتر طول، طولانی‌ترین رود جهان است. این رود از رشته کوه‌هایی در مرکز قاره
آفریقا سرچشمه می‌گیرد و راه طولانی خود را به سمت شمال آغاز می‌کند؛ در طی مسیر، رودهای زیادی که از کوه‌های غرب این قاره سرچشمه گرفته‌اند، به آن می‌پیوندند. رود نیل از کشورهای
اوگاندا،
سودان و
مصر و از شهرهای مهمی چون خارطوم، پایتخت سودان، و قاهره، پایتخت مصر، می‌گذرد و سرانجام به
دریای مدیترانه می‌ریزد.
نیل شاهراه حیاتی این کشورهای خشک و بیابانی و سبب برتری موقعیت آنها بر دیگر کشورهای آفریقایی است.
تمدن‌های بزرگ دوران باستان همه در کنار رودهای بزرگ و پر آب پدید آمده‌اند، مانند تمدن
بین النهرین در اطراف رودهای
دجله و
فرات، و تمدن سند در حاشیه
رود سند.
تمدن مصر باستان نیز چند هزار سال قبل از میلاد
مسیح در کنار رود نیل شکل گرفت و آثار درخشانی از خود باقی گذاشت. بنا بر قول مشهور، این رود همان رودی است که برای عبور
بنی اسرائیل به رهبری
حضرت موسی علیه السلام به امر خدا شکافته شد و پس از ورود
فرعون و سپاهیانش، به هم آمد و آنها غرق شدند.
در جایی که رود نیل به مدیترانه می ریزد، منطقه ای حاصلخیز به نام دلتای نیل قرار دارد. آغاز علم هندسه عملی نیز بدین صورت بود که:
در مصر باستان، زندگانی مردم از راه کشاورزی در سرزمین‌های اطراف نیل می‌گذشت، اما هر سال در فصل بهار، نیل طغیان می‌کرد و زمین‌های مردم زیر آب می‌رفت؛ و زمانی که شدت آب کم می‌شد، زمین‌ها دوباره پیدا می‌شدند، اما تمام نشانه‌های مرز و حد هر زمین، به کلی از میان رفته بود. لذا مصریان قدیم برای حل این مشکل به محاسبه طول و عرض زمین‌ها پرداختند و بدین صورت شالوده هندسه عملی را بنا کردند.
دانشمندان اسلامی مانند
ابن سینا از رود نیل و مشخصات آن سخنان زیادی گفته‌اند.
منابع:
اطلس گیتاشناسی؛ ترجمه تقویم البلدان ص 61 و 62 با تلخیص و تصرف
