مقدمه
از دهها نوع
آنتی بیوتیک موثر بر علیه
باکتریها هیچ کدامشان تاثیری بر
ویروسها ندارند، برای تولید یک داروی ضد ویروسی باید توجه داشت که فعالیتهای حیاتی
میزبان تحت تاثیر دارو واقع شوند. به همین دلیل تولید کنندگان داروهای ضد ویروسی فعالیتهای ویژه ویروس را به عنوان اهداف قابل حمله مورد نظر قرار میدهند. امروزه تلاش پژوهشگران بر این است که داروهایی را تولید کنند که باعث توقف یک و یا جند مرحله از دوره
تکثیر ویروسها شوند.
مراحل تکثیر ویروسی
- رونویسی RNA پیامبر توسط ترانس کریپتاز و یا رونویسی DNA مکمل از روی ژنوم توسط ترانس کریپتاز معکوس.
- تکثیر DNA یا RNA ویروس توسط DNA و یا پلیمراز ویروس.
- تقسیم پروتئین ویروس توسط آنزیم پروتئاز ویروسی.
- ورود ویروس به یاخته و پوشش برداری آن.
- پلیآدنیلا سیون ، میتلاسیون و یا کلاه گذاری RNA پیامبر ویروسی.
- ترجمه RNA پیامبر ویروسی به پروتئین.
- گردهمایی و بلوغ ویروس.
انواع داروهای ضد ویروس
مشابههای نوکلئوزیدی
اکثر داروهای ضد ویروسی که در دسترس ما هستند، از نوع
مشابههای نوکلئوزیدی میباشند. بسیاری از این داروها فقط بر علیه
ویروسهای هرپس و
ویروس نقص ایمنی انسان مصرف میشوند. مشابههای نوکلئوزیدی از عمل
آنزیمهای ویروسی جلوگیری بعمل میآورد. مصرف بالینی این مواد با مقدار بالایی انجام میشود. به همین دلیل اثر ضد ویروسی آنها همراه با سمیت برای یاختههای میزبان میباشد. همچنین مشابهها میتوانند از عمل آنزیمهای یاختهای نیز ممانعت به عمل آورند. بنابراین انواع جدید مشابهها را طوری میسازند که به نحو ویژهای به آنزیمهای ویروسی حمله مینماید و اثر کلی بر آنزیمهای مشابه در یاخته میگذارد.
مشابهها نوکلئوزیدی
انواع دیگر داروهای ضد ویروسی
انتروفرونها
انتروفرونها نیز به عنوان داروهای ضد ویروسی مورد استفاده قرار میگیرند. از انترفرونها برای درمان بعضی از عفونتهای سخت ویروسی نظیر
هاری ،
تب خونریزی دهنده ،
آنسفالیت هرپسی و برخی از عفونتهای مزمن ویروسی نظیر
هپاتیت B ،
زگلیهای حلق و
زونا استفاده کرد. از آنترفرون آلفا که با روش نوترکیبی تهیه شده برای درمان بیماری
هپاتیت ویروسی C استفاده شده که موثر بوده است. انترفرونها نیز دارای اثرات سمی جانبی هستند و اثرات جانبی آنها در
معده ،
سیستم اعصاب مرکزی ظاهر میشوند که دامنه آنها به مقدار آنترفرون مصرف شده بستگی دارد.
داروهای اصلی ضد ویروسی
عوارض داروها
مصرف داروهای ضد ویروسی و انتروفرونها با عواض کم و زیادی توام هستند که تجویز آنها را محدودی میسازد. بطور معمول برخی از داروها (نظیر آسیکلوویر و آمانتادین) را میتوان راحت تر مصرف کرد. ولی برخی از داروها را (مانند
آدنین آرابینوزاید) زمانی باید مصرف شوند که بیماری خطرناک باشد (
مانتوتورم مغز ناشی از ویروس هرپس).
مباحث مرتبط با عنوان