مقدمه
در جریان
سرطان ، سلولهای سرطانی به عنوان ماده خارجی مورد شناسایی قرار میگیرند و سلولهای دفاعی بدن بر علیه آنها واکنش نشان میدهند. میزان این واکنش باید به حدی باشد که سلولهای سرطانی را نیز مانند سلولهای عفونی و
عوامل انگلی از بین ببرد تا بتوان ادعا کرد قدرت دفاع در برابر سرطان را دارد. در غیر این صورت باید گفت که
دستگاه ایمنی بدن در برابر هجوم سلولهای سرطانی تاب مقاومت ندارد و در اکثر موارد و بطور طبیعی به همین منوال است.
هدف از
ایمنی درمانی آن است که از طرق متعدد ، عوامل روانی و غیر روانی ، واکسنها ،
تغذیه ،
ورزش ، داروها و ... بتوان سیستم ایمنی بدن را به مقابله با سلولهای قوی سرطانی که قدرت فوق العادهای در تکثیر دارند، سوق داد.
آنتی ژنهای سرطانی
بعضی از
آنتی ژنهای موجود در سطح سلولهای بدخیم ممکن است، ساختمان جدیدی داشته باشند، که منحصر به سلولهای سرطانی باشد و در سلولهای سالم مشاهده نگردد. به این نوع آنتی ژنها ،
آنتی ژنهای اختصاصی تومور (TSAS) گفته میشود. آنتی ژنهای مذکور در سلولهای طبیعی مخفی بوده ولی در سلولهای سرطانی در معرض دید سیستم ایمنی هستند.
از سوی دیگر یکسری از آنتی ژنها از نظر کیفیت ساختمانی با آنتی ژنهای یافت شده بر سطح سلولهای طبیعی تفاوتی ندارند اما بروز آنها افزایش مییابد و به عنوان محصولات انکوژنهای سلولی ، در سلولهای سرطانی به میزان بیشتری بوجود میآیند، به چنین آنتی ژنهایی ،
آنتی ژنهای مرتبط با تومور (TAAS) گفته میشود. آنتی ژنهایی را میتوان در سطح سرطانی پیدا کرد که مختص سلولهای رویانی و جنینی هستند، به این آنتی ژنها ،
آنتی ژنهای جنینی- سرطانی میگویند.
پاسخ های ایمنی هومورال
تخریب سلولهای سرطانی توسط آنتی بادیها و سیستم کمپلمان
ایمونوگلوبولینهای G و M میتوانند از محیط کشت و در حضور کمپلمان تومورها را نابود کنند. در مطالعات انجام شده بر روی
موش ، معلوم شده است که آنتی بادیهای چند
تومور نمیتوانند در حضور کمپلمان بعضی از سلولهای
لوسمی و
لنفوم را در بدن نابود کنند و تهاجم بسیاری دیگر از انواع تومورها را کاهش دهند.
از بین بردن توانایی چسبندگی سلولهای سرطانی توسط آنتی بادیها
ظاهرا قدرت تهاجم بعضی تومورها ، به قدرت چسبندگی سلولهای تومور به یکدیگر و بافتهای اطراف بستگی دارد. آنتی بادیهایی که بر ضد اجزای موجود در غشای
سلولهای سرطانی عمل میکنند، احتمالا این توانایی چسبندگی را از بین میبرند.
پاسخ های وابسته به سلولهای ایمنی
نابودی مستقیم سلولهای سرطانی توسط لنفوسیتهای T کشنده
امکان نابودی سلولهای سرطانی در خارج بدن ، توسط انواعی از
لنفوسیتهای T مکررا نشان داده شده است. حذف تومور توسط لنفوسیتهای T کشنده انجام میشود که اختصاصی آنتی ژنهای غشایی تومور هستند.
نابودی سلولهای سرطانی بوسیله ماکروفاژهای فعال
ماکروفاژها در صورت فعال شدن با
لنفوکاینها میتوانند کاملا کشنده باشند. مکانیزم فعال شدن ماکروفاژها بر ضد تومورها ، توسط سلولهای T، شبیه مکانیزمهایی است که در واکنش افزایش حساسیت تاخیری در جریان رد
پیوند آلوگراف یا در واکنشهای حذف میکروارگانیسمها ، دخالت دارند. در تمام این موارد ، سلولهای T تحت تاثیر آنتی ژنهای مربوطه فعال میشوند و لنفوکاینهایی را آزاد میکنند که باعث جذب و فعال شدن ماکروفاژها میشوند.
فعالیت کشنده ماکروفاژها به خاطر محصولات متعددی است که ترشح میکنند مانند
آنزیمهای لیزوزومی. رابطه مابین تومور و ماکروفاژهای مرتبط با آنها نسبتا پیچیده است. از یک طرف ماکروفاژها قادر به کشش سلولهای سرطانی هستند و این کار را میکنند و از طرف دیگر دیده شده است که ماکروفاژها و سلولهای توموری ، فاکتورهای رشد برای یکدیگر تولید میکنند که تقریبا به نوعی همیاری منجر میشود. بنابراین هر گونه تغییر در توازن ظریف بین ماکروفاژها و سلولهای سرطانی ممکن است در سرنوشت تومور تاثیر شگرفی داشته باشد.
کشته شدن سلولهای سرطانی با واسطه سلول و وابسته به آنتی بادی
این روش خود درمانی سرطان شامل مراحل زیر است.
- اتصال آنتی بادیهای ضد تومور به سطح سلولهای سرطانی.
- مشارکت انواعی از سلولها مثل گرانولوسیتها و ماکروفاژها. این سلولها باید برای قسمت ثابت آنتی بادیهای متصل به سلولهای تومور ، واجد گیرنده غشایی باشند.
- نابودی سلولهای سرطانی توسط موادی که از این سلولها آزاد میشوند.
درمان سرطانها
در سال 1891،
Goley گزارشی را مبنی بر پسرفت تومورها در بیمارانی که پس از ابتلا به عفونت شدید زنده ماندند، ارائه داد و این زمان نقطه عطفی بر طرح درمان سرطانها از طریق
تقویت سیستم ایمنی بدن شد. هم اکنون پس از گذشت حدود یک قرن ، سه راه عمده برای درمان سرطان از طریق سیستم ایمنی بدن مطرح میگردد که شامل موارد زیر است.
- ضد سمهای تک کلونی (منوکلونال آنتی بادیها).
- تقویت سلولهای از بین برنده سلولهای سرطانی (از طریق اینترکولینها).
- مواد مترشحه از سلولهای ایمنی که بر تومورها ، تاثیر تخریبی و یا بر سیستم ایمنی تاثیر مثبت دارند.
بهبود خودبخودی سرطان
نکته بسیار مهم دیگر که بایستی در سرطان در نظر داشت، بهبودی خودبخود و غیر منتظره بعضی از بیماران سرطانی است. این بهبودی خود بخودی مثلا در مورد
سرطان سینه ،
سرطان ریه ،
سرطان پروستات به علت تحریک دستگاه ایمنی و هورمونی بدن صورت میگیرد و معمولا در زمان بلوغ ، حاملگی ، زایمان یا یائسگی و بخصوص متعاقب عفونتهای همراه با تب شدید آغاز میشود. به عبارت سادهتر ، عفونت ایجاد شده که بعد از جراحی در بعضی از این بیماران ایجاد میشود،
دستگاه ایمنی بدن را تحریک میکند و مواد تولید شده باعث فعال شدن اجزای دیگر دستگاه ایمنی شده و در نتیجه باعث مرگ سلولهای سرطانی میشوند.
رابطه قوت قلب و خود درمانی سرطان
اعتقادات درونی از لحاظ مذهبی ، روانی و قدرت اراده و تمرکز و طرز برخورد مثبت افراد در از بین بردن استرسهای درونی و رفع نگرانیها و افسردگیها میتوانند راه حل مناسبی برای بهبود خودبخودی سرطان باشند. این موضوع را
حضرت علی علیهالسلام در 14 قرن پیش با گفته نجات دهنده خود در کتاب نهج البلاغه عنوان فرمودهاند که:
بیماری تو در خود توست تو نمیدانی
|
|
دوای تو هم در خود توست ، تو به آن بصیرت نداری.
|
اندیشه میکنی تو جرم صغیری هستی
|
|
در حالی که در تو ، جهانی پنهان است.
|
آری! ویسه و معشوق هم در ذرات توست
|
|
وین برونیها همه آفات توست.
|
مباحث مرتبط با عنوان