منو
 کاربر Online
992 کاربر online

خانواده ی زبان های آلتای

تازه کردن چاپ
جامعه و علوم اجتماعی > علوم اجتماعی > زبان شناسی
(cached)

متن سیاهAltaic Family of Languages

نامِ این خانواده، از کوه های آلتای که در مرز قزاقستان و مغولستان واقع شده گرفته شده است. مردم ساکن این منطقه، در گذشته های دور، جنگجو، اسب سوار، و دوره گرد بودند. بعدها گروهی از ایشان به خاور و گروهی دیگر به باختر مهاجرت می کنند. بدیهی است که در طول سفرهای طولانی و با تاثیر پذیری از زبان های محلی مناطق گوناگون، امروزه تفاوت بسیاری میان مثلا آلتای زبانانِ آذربایجان و آلتای زبانانِ مغولستان وجود دارد. خانواده ی زبان های آلتای را می توان به زیرخانواده هایی که درپی می آید تقسیم نمود:

1) ترکی: این زیرخانواده به چند شاخه تقسیم می شود


:الف) Oghuz یا ترکی جنوب که زبان های ترکی (در ترکیهآذری (در ایران)، و ترکمن (در ترکمنستان) را شامل می شود.

:ب) Kipchak یا ترکی باختری که زبان های قزاقی (در قزاقستان) و قرقیزی (در قرقیزستان) و نیز زبان تاتار که شش میلیون نفر بطور پراکنده در ولگای مرکزی ، صربستان ، چین، و آسیای مرکزی بدان سخن می گویند را دربر می گیرد.

:پ) Karluk یا ترکی خاوری ، زبان های ازبک (در ازبکستان) و اویگور (در منطقه خودمختار زینجیانگ اویگور در چین) را شامل می شود.

:ت) Eastern Hunnic یا ترکی شمالی که زبان هایی چون یاکوت و آلتای در سیبری را دربر می گیرد.

:ث) Chuvash که زبانی مستقل است و در ولگای مرکزی بکار می رود.

2) مغولی: این خانواده، زبان های Buryat در خاور سیبری، Kalmyk در کرانه ی دریای خزر در روسیه، و مغولی که مهمترین زبان این زیرخانواده و زبان رسمی مغولستان است را دربر می گیرد. در زیر نمونه ای از خط مغولی را مشاهده می کنید:


img/daneshnameh_up/f/fe/M0ngolian_Text.png


3) تونگوزی: زبان مانچو که در این گروه قرار می گیرد، زمانی مهمترین زبان در این زیرخانواده بود و در چین از آن استفاده می شد. امروزه، مانچو تقریبا منسوخ شده است. از زبان های این زیرخانواده می توان به اِوِنکی در بخش هایی از مغولستان و سیبری مرکزی، لاموت (اِوِن) و نانای در خاور سیبری، و اودِهه در جنوب خاوری سیبری اشاره کرد.

یک ویژگیِ زبان های آلتاییک، ”هماهنگیِ واکه ای“ است. این ویژگی به هماهنگی واکه های ریشه و پسوند در واژه ها اشاره دارد. برای نمونه هموطنان ما در زبان آذری، به آفتاب می گویند /gun/ . در زبان آذری ، /euS/ نقشِ پسوند”ی“ در فارسی را بازی می کند. با این وجود واژه ی آفتابی در زبان آذری و در هنگام تلفظ، /guneuS/ تلفظ نمی شود. در اینجا واکه ی ریشه و واکه ی پسوند همگون شده و واژه ی /geuneuS/ را بدست می دهد.

جنسیت در زبان های آلتای وجود ندارد (برخلاف انگلیسی که مثلا برای او ، she و he وجود دارد).

در زبان های آلتای، پسوندها یکی یکی به ریشه اضافه شده و واژه هایی نو پدید می آورند. برای نمونه، ”اِو“ در زبان آذری یعنی: خانه ، ”اِوسیز“ یعنی: بی خانه ، ”اِوسیزلَر“ یعنی: بیخانه ها ، ”اِوسیزلَردُن“ یعنی: از بیخانمانها، ”اِوسیزلَردُن دُ“ یعنی: از بیخانمان ها هم، و... . به اینگونه زبان ها، زبانهای همچسبشی یا التصاقی یا agglutinative گفته می شود.

در ادامه، جدول زبان های آلتای را می بینید:


Turkic Branch

Turkish : Azeri : Turkmen : Kazakh
Kirghiz : Tatar : Bashkir : Uzbek
Uigur : Chuvash : Balkar : Nogai : Salar

Mongolian Branch

Mongolian : Buryat : Kalmyk

Tungusic Branch

Evenki : Lamut : Manchu : Nanai : Sibo

ضرب المثل مغولی: پا رویِ مار گذاشته ای! (به کسی که مبالغه می کند یا در راه انجامِ کاری بسیار بزرگ، آنرا تباه می کند گفته می شود) ضرب المثل ازبکی: اتحاد قدرت است. ضرب المثل قزاقی: ملتی که قهرمان ندارد، در امان می ماند. برخی زبانشناسان زبان های ژاپنی و کره ای را نیز در خانواده ی آلتای قرار داده اند که به نظر می رسد نادرست باشد. زبان های ژاپنی و کره ای را نمی توان با یقین در هیچ خانواده ای قرار داد. برای آشنایی با این دو زبان در زیر، بر روی نام آنها تیک بزنید: ژاپنی کره ای

تعداد بازدید ها: 32914


ارسال توضیح جدید
الزامی
big grin confused جالب cry eek evil فریاد اخم خبر lol عصبانی mr green خنثی سوال razz redface rolleyes غمگین smile surprised twisted چشمک arrow



از پیوند [http://www.foo.com] یا [http://www.foo.com|شرح] برای پیوندها.
برچسب های HTML در داخل توضیحات مجاز نیستند و تمام نوشته ها ی بین علامت های > و < حذف خواهند شد..