تعریف جنگهای چریکی
پیکار و مبارزه نیروهای انقلابی یک کشور علیه بیگانگان یا نظام حاکم ، بر پایه عملیات رزمی گروههای خودگردان محلی است که در کل یک جامعه از
وحدت رویه و فرماندهی برخوردار دارند. شیوه مبارزاتی آنها درگیری موقتی ، زود گذر و استفاده از موقعیتهای جغرافیایی طبیعی و امکانات محلی است که به اصطلاح به آن
حالت جنگ گریز نیز گفته‌اند.
نگاه اجمالی
جنگهای نامنظم و چریکی به عنوان شیوه‌ای از مبارزه مردم علیه اشغالگران خارجی یا حاکمان زورگو و مناسبات ستمگرانه ، سابقه‌ای کهن دارد که مربوط به زمانهای خیلی قدیم است. جنگهای چریکی در واقع در اثر بی علاقگی مردم نسبت به حکومت مرکزی گاهی به یک گروه کوچک و مصمم امکان می‌دهد، حتی بدون داشتن پایگاه وسیع توده‌ای ، حکومتی را ساقط کنند. یکی از محققان می‌گوید:«حکومتها به این دلیل سقوط نمی‌کنند که دشمنان زیادی دارند، بلکه از این رو سقوط می‌کنند که دوستان کمی دارند.»
تاریخچه
جنگهای چریکی انقلابی در طول اشغال کشورهای اروپای شرقی از سوی
آلمان در
جنگ جهانی دوم ، به ویژه در
یوگسلاوی بطور گسترده رواج یافت. از آن زمان تا کنون نیز در نزدیک به بیست کشور از کشورهای جهان چنین جنگهایی به شکلهای گوناگون رخ داده است که هر چند در برخی از آنها از کمکهای خارجی هم استفاده شده است، اما اساسا مسأله داخلی بودند. از جمله اینها جنگهای چریکی چین ، کوبا ، و قبرس را می‌توان نام برد.
در مقابل ، جنبشهای چریکی در
کامبوج ،
لائوس ،
ویتنام ،
تایلند ، و
اندونزی که در آسیای جنوب شرقی و در همسایگی
چین و شوروی (سابق) به وقوع پیوسته است. بطور کلی از هنگامی که مرکز ثقل
جنگهای سرد از
اروپا به
آسیا و
آفریقا و امریکای لاتین منتقل شد، جنگهای چریکی به عنوان مکمل برخی از شیوه‌های براندازی مورد توجه قدرتهای بزرگ قرار گرفت.
شکل‌گیری جنگهای چریکی
یک جنبش چریکی قاعدتا از دورترین مناطقی که حکومت در آنجا کمترین تسلط و نفوذ را دارد ، آغاز می‌شود. واحد‌های کوچک چریکی روستاهای کوچک را به تصرف در می‌آورند، راهها و امکانات ارتباطی را قطع می‌کنند و پاسگاههای انتظامی را خلع سلاح می‌کنند. چنین اقداماتی
نیروهای نظامی حکومت را وا می‌دارد که به مراکز پرجمعیت‌تر عقب نشینی کنند. به این ترتیب چریکها مرحله به مرحله نیروهای حکومت را به شهرها عقب می‌رانند و شهرها خود به خود از طرف روستاها محاصره و از نظر امکانات زیستی دچار مشکل می‌شوند.
استراتژی اصلی جنگ چریکی
استراتژی اصلی جنگ چریکی عبارت از سلطه یافتن بر بخشی از یک کشور و توسعه متصرفات خود بطور مداوم همراه با جدا کردن هرچه بیشتر مردم از رژیم و تضعیف روحیه حامیان آن است.
همچنین ببینید
