هنگامی که ویندوز برای انجام وظایفش با کمبود حافظه RAM مواجه میشود از فضای آزاد موجود در درایوهای دیسک سخت برای شبیه سازی حافظه RAM استفاده میکند. ویندوز برای این کار از Pagefile استفاده میکند که در واقع یک فایل پنهان بر روی دیسک است و حافظه مجازی هم خوانده میشود و مقدار آن بطور پیشفرض هنگام نصب ویندوز معادل 1.5 برابر RAM موجود بر روی سیستم است. بعنوان مثال بر روی یک دستگاه با 128 مگابایت RAM مقدار Pagefile برابر 192 مگابایت خواهد بود.

جهت دستیابی به پنجره تنظیمات Pagefile مسیر زیر را دنبال کنید:

1-بر روی My Computer کلیک راست نمایید و Properties را انتخاب کنید

2-قاب Advance را در پنجره System Properties انتخاب کنید

3- دکمه Settings در قسمت Performance را بزنید(در ویندوز 2000 دکمه Performance Options را بزنید)

4- به قاب Advance بروید و در قسمت Virtual Memory دکمه Change را بزنید:

از مقدار اولیه نمایش داده شده در بالا میتوان حدس زد که سیستم مورد نظر دارای 512 مگابایت RAM میباشد و همچنین یک مقدار بالایی هم معادل 1536 مگابایت یعنی معادل 3 برابر RAM در نظر گرفته شده که چنانچه Pagefile پر شود قابلیت تغییر سایز تا مقدار بالایی را داراست.

روشهای مختلفی برای بهینه کردن Virtual Memory پیشنهاد میشود که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1- قرار دادن Pagefile بر روی درایوهای دیسکهای مختلف

2- قرار ندادن Pagefile بر روی درایوهایی که کار زیادی از آنها کشیده میشود

3- قرار ندادن Pagefile بر روی System partition (درایو C)

4- قرار ندادن Pagefile بر روی درایوهای Fault-tolerance نظیر RAID5 و RAID1

5- جلوگیری از تغییر سایز Pagefile در صورت وجود مقدار کافی RAM بر روی سیستم با مساوی قرار دادن دو مقدا اولیه(initial) و بالایی(maximum).

تغییر سایز Pagefile نیاز به پردازش از سوی CPU را دارست و گاهی سرپرستان سیستم با دیدن رشد نمودار نمایش مصرف CPU به بالای 80 درصد دچار خطا میشوند و سعی میکنند با افزودن یک CPU جدید به سیستم مشکل را حل کنند حال آنکه مشکل در کمبود مقدار RAM موجود در سیستم است.