یکی از مهم‌ترین دستورات اجتماعی اسلام انفاق و رسیدگی به فقرا و ضعیفان جامعه است. اگر این دستور به نحو صحیح انجام شود فقیر و مستمندی در جامعه باقی نخواهد ماند.
از این بالاتر و شریف‌تر، ایثار است، یعنی رسیدگی به حال ضعیفان، در حالی که خود انسان نیازمند است.
برای نمونه به بعضی از آنها اشاره می‌شود:
1) روزی
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام گرسنه از منزل بیرون آمد تا چیزی تهیه کند. دیناری قرض کرد تا غذائی بخرد. در راه به
مقداد برخورد. فرمود:«در این وقت گرم روز چرا از خانه خارج شده ای؟!»
مقداد گفت:«اهل و عیالم گرسنه‌اند.»
امیرالمؤمنین گریست و دینار را به مقداد داد. آن‌گاه خودش به مسجد رفت و تا شب در مسجد ماند. بعد از نماز مغرب
رسول الله فرمود:«ای علی، برای افطار به خانه شما بیایم؟»
عرض کرد:«آری، بفرمائید.»
رسول خدا و امیرالمؤمنین وارد منزل شدند. دیدند
فاطمه علیهاسلام در سجاده است و ظرفی از غذا پشت سر اوست.
امیرالمؤمنین پرسید این غذا از کجاست. فاطمه علیهاسلام عرض کرد:«این رزقی است که خداوند برای ما فرستاده است.»
2)روزی دیگر مقداد به امیرالمؤمنین عرض کرد:«سه روز است چیزی نخورده ایم.» امیرالمؤمنین زره خود را به پانصد درهم فروخت و مقداری از آن را به مقداد داد. بعد عرب بادیه نشینی از راه رسید و از امام خواست شترش را بخرد و اگر پول ندارد، نسیه ببرد. امام شترش را به صد درهم نسیه خرید. آن عرب رفت، عرب دیگری پیش آمد و گفت: «این شتر را می فروشی به صد و پنجاه درهم؟»
امام شتر را به صد و پنجاه درهم فروخت و از
حسنین خواست بادیه نشین را بیابند و پولش را بدهند. اما ناگاه چشمش به رسول الله افتاد. پیامبر خندید و فرمود:«ای علی، صاحب این شتر
جبرئیل بود و آن مشتری میکائیل *. و این به خاطر ایثاری بود که در حق مقداد کردی.»
3) مردی نخلستانی داشت. دختر فقیر همسایه از خرماهایی که روی زمین می افتاد می‌خورد ولی صاحب باغ به او اعتراض می‌کرد. پدر آن دختر نزد رسول خدا شکایت کرد. پیامبر به صاحب باغ فرمود:«باغت را با باغی در بهشت عوض کن.»
اما صاحب باغ قبول نکرد. در این هنگام، امیرالمومنین مزرعه خود را با باغ معامله کرد و سپس آن باغ را به همسایه فقیر بخشید.
- میکائیل یکی از چهار فرشته مقرب خدا و مأمور روزی رساندن به مخلوقات است .
منابع:
بحارالانوار، ج 41، باب 102، ص 24 تا 43.
