یکی از خصوصیات ائمه اطهار علیهم اسلام بهره مندی از اسرار و علوم ویژه ای است که آنها را نزد خود حفظ می‌کردند و جز برای افراد اندکی که ظرفیت تحمل آن را داشتند، بازگو نمی‌فرمودند.
ابوبصیر می گوید:
روزی به امام صادق علیه السلام عرض کردم:« از شما سئوالی دارم. اینجا کسی نیست که صدای مرا بشنود؟»
امام پرده بین دو اطاق خانه را کنار زد و نگاهی به اطراف انداخت. آن‌گاه فرمود:«آنچه می‌خواهی بپرس.»
عرض کردم:« شیعیان ما می گویند
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به
علی علیه السلام علمی آموخت که از آن، هزار باب علمی باز می‌شود؟»
فرمود:« رسول الله به علی علیه اسلام هزار باب علم آموخت که از هر یک هزار باب باز می‌شود.»
گفتم:« قسم به خدا، این «علم» است.»
حضرت فرمود:« آری این علم است ولی علم ما از این بالاتر هم هست.»
بعد فرمود:« نزد ما
علم جامعه است و مردم چه می دانند « جامعه » چیست؟»
عرض کردم:« فدایت شوم، « جامعه » چیست؟»
فرمود:« صحیفه ای است که رسول الله آن را فرموده و حضرت علی علیه السلام با دست راست آن را نوشت. در آن تمام حلال و حرام و تمام آنچه که مردم به آن نیاز دارند وجود دارد؛ حتی دیه خراشی که به بدن کسی می‌افتد.»
سپس امام با دستش مختصری دست مرا فشار داد و فرمود:« حتی دیه این نیز در آن وجود دارد.»
بعد، مدتی ساکت شد و سپس فرمود:« نزد ما
علم جفر نیز موجود است و مردم چه می دانند « جفر » چیست؟ »
عرض کردم:« جفر چیست؟ »
فرمود:« ظرفی از آدم که در آن علم پیامبران و اوصیاء و علم علمای
بنی اسرائیل موجود است.»
عرض کردم:« بله؛ این علم است.»
و حضرت فرمود:« آری، ولی علم ما بالاتر از این است.»
باز مدتی ساکت شد و بعد فرمود:« نزد ما
مصحف فاطمه علیهاسلام است و مردم چه می دانند مصحف فاطمه چیست؟ »
عرض کردم:« مصحف فاطمه علیهاسلام چیست؟ »
فرمود:« مصحفی مثل قرآن شما، اما سه برابر آن. ولی قسم به خدا یک حرف از قرآن شما در آن نیست.»
عرض کردم:« قسم به خداوند که این علم است.»
فرمود:« آری ولی علم ما بالاتر از این است.»
باز هم برای مدتی ساکت شد و سپس فرمود:« نزد ما علم ماکان (آنچه که بود) و علم ماهو کائن (آنچه که خواهد بود) تا روز قیامت موجود است.»
عرض کردم:« فدایت شوم سوگند به خدا، این علم است.»
فرمود:« آری این علم است ولی علم ما بالاتر از این است.»
عرض کردم:« فدایت شوم، پس علم ویژه شما کدام است؟»
فرمود:« آن علمی است که درهر لحظه از شب و روز نسبت به هر امری و هر چیزی ایجاد می شود .
همه‌ی این علوم نزد حضرت سجاد علیه السلام نیز موجود بوده است. خود امام در اشعاری منسوب به ایشان، به بهره مندی از این علوم اشاره فرموده:
1-
انی لاکتم من علمی جواهره *** کی لا یری الحق ذو جهل فیفنتنا
2-
وقد تقدم فی هذا ابوحسن *** الی الحسین و وصی قبله حسناً
3-
فَرب جوهر علم لوابوح به *** لقبل لی انت ممن یعبد الوثنا
4-
ولاستمل رجال مسلحون دهی *** یرون اقبح ما یاتونه حسنا
1- من از دانش خود، گوهرهای آن را پنهان می‌کنم تا جاهلان، « حق » را درنیابند و با دستمایه قرار دادنش، به آزار ما مشغول نشوند.
2- حضرت ابوالحسن علی بن ابیطالب در بهره مندی از این علوم پیشتاز بود؛ او این دانش را به امام حسن و امام حسین به یادگار نهاد.
3- چه بسا جوهره علمی که اگر آنها را فاش سازم مرا متهم به بت پرستی خواهند کرد.
4- و مردان مسلمان ریختن خونم را مباح خواهند شمرد و این زشت ترین کار خود را نیکو خواهند پنداشت.
باید توجه داشت علم مورد نظر حضرت از سنخ علوم ناب توحیدی بوده است.
!منابع:
- اصول کافی، جلد اول، ص 238
- اعیان الشیعه، ج1، ص 650
مراجعه شود به:
