مقدمه
صورت فلکی اسد با نام اختصاری Leo در
صور فلکی منطقة البروجی است. این صورت فلکی در فصل بهار در نیمـکره شمالی و در پاییـز در نیمکره جنوبی قابل مشاهده است. در انتهای قسمت غربی این صورت فلکی ، شکلی همانند داس دیده میشود. این شکل نشانگر سر شیر است. مثلثی ، ساق پا و دم را بوجود میآورد و یک 6 ضلعی بدن آن را تشکیل میدهد.
افسانه صورت فلکی اسد
این صورت فلکی با شیر نیمانی که هراکلوس در نخستین مأموریتش کشت، مربوط میباشد. هراکلوس این جانور را خفه کرد و سپس پوستش را کند و به عنوان غنیمت جنگی بر تن کرد. اگر چه این کار مثل کشتن یک گـربه کوچک نبود. آپولودورس میگـــــوید: این شیر از اولاد تیفون ، بزرگترین هیولای جهان بوده است. ابتدا هراکلوس کوشید تا با تیرهایش او را از پا در آورد، اما تیرها به آسانی خم شدند. بنابراین هراکلوس چماقش را برداشت و او را تعقیب کرد. شیر در غارش مخفی شد و دو ماه طول کشید تا هراکلوس او را پیدا کرد و سرانجام او را خـفه کرد تا مرد. هـراکلوس برای پوست کندن شیر از پنجههای جانور استفاده نمود. در عین حال کاری که هراکلوس انجام داد مشابها بوسیله گیـل گمش خدای خورشید انجام شد. برخی میگویند که ارتباط این صور فلکی با خدای خورشید حاصل انطباق این صورت فلکی در منطـقة البروج بابلی با انقلاب تابستانی است. صورت فلکی اسد در تاریخ مـصر ، جایگاه طلوع خورشید پس از آفرینش آن (در نزدیکی ذنب الاسد) میباشد واز این رو به آن
خانه خورشید نیز میگویند.
مهمترین اجرام قابل مشاهده در صورت فلکی اسد
alpha - اسد: نورانی ترین ستاره این صورت فلکی ستاره آلفا - اسد یا قلب اسد میباشد . این ستاره آبی - سفید از
رده طیفیB 7 با
قـدر ظاهری ۱/۳۵+ است. هرگاه با
دوربین دوچشمی یا
تلسکوپ کوچک به آن نگاه کنید همدم کم نورتر آن از قدر ۸+ را خواهید دید.
beta-اسد: در سردم شیر ستاره زیبای آبی - سفید بتا-اسد یا ذنب الاسد قرار دارد. این ستاره از رده طیفی A3 در
رشته اصلی واقع شده و دارای قدر ۲/۱۴+ است.
gamma-اسد: این ستاره که به آن Algieba (یال شیر) گویند یک ستاره دوتایی بسیار زیبا است. مؤلفه پر نورتر این غول سرخ - نارنجی از رده طیفی k1 با قدر ۲/۶۱+ و مؤلفه کم نورتر یک غـول زرد از رده طیفـی G7 با قدر ظاهری ۳/۰۸+ میباشد. هرگاه با تلسکـوپی کوچک به این ستاره بنـگرید، قادر به تفــــکیک آن خواهید بود و اگر با دوربین دو چشمی به شـکار آن بروید ستاره 40- اسـد که ستارهای از قدر ۵+ است و هیچ ارتباطی با این مجموعه ندارد در کنار آنها دیده میشود.
delta-اسد: این ستاره از رده طیفی A4 است و دارای قدر ظاهری ۲/۵۶ + میباشد.
kesi - اسد: این ستاره از رده طیفی F0 با قدر ظاهری ۳/۴۴ + میباشد. این ستاره یک مجموعه سه تایی بصـری تشکیل میدهد که بوسیله یک دوربین دو چشـمی دو همـدم دیگر آن از قدر ۶+ دیده خواهد شد. این سه ستاره از لحاظ فیزیکی هیچ ارتباطی با یکدیـگر ندارند.
tav - اسد: این ستاره از رده طیفی G8 با قدر ظاهری ۴/۹۵+ یک ستاره دوتایی بوده و هرگاه با دوربین دو چشـمی به آن بنگرید همدم دیگر آن را با قـدر ۰/۷+ خواهید دید.
omega - اسد: این ستاره یک
ستاره دوتایی بوده که به سختی قابل تفکیک میباشد و حداقل قطر دهانه تلسکوپ میبایست mm ۲۵۰ باشد. ستارگان این مجموعه با دوره تناوب ۱۱۷ سال به دور یکدیگر میگردند.
54-اسد: این ستاره از رده طیفی A1 با قدر ظاهری ۴/۵ + و درای همدمی با قدر ظاهری ۶/۳ + است.
R اسد: ستاره غول سرخ - R اسد یک ستاره متغیر بلند دوره از رده طیفی M8 است. تغییرات قدرآن از ۵/۸+ تا ۱۰/۰+ میباشد. دوره این تغـــییرات برابر ۳۱۲ روز است.
بارش اسدی
این بارش از معروفترین بارشهای شهابی سالیانه است و در طول چند سال اخیر شاهد طوفانهای شهابی از آن بودهایم. بازه فعالیت آن بین ۱۴-۲۱ نوامبر بوده و اوج آن در روز ۱۷نوامبر قرار دارد.
بارشalpha - اسدی: این بارش از از نوع بارشهای رادیویی بوده و در طول دوره ای از ۱۳ ژانویه تا ۱۳ فوریه فعال میباشد.
بارش beta-اسدی: این بارش از ۱۴فوریه تا ۲۵ آوریل فعال بوده و اوج بارش درروز ۲ مارس است.
بارش delta-اسدی: در همین ایام بارش دیگری که از تاریخ ۴ اوت تا ۱۲ سپتامبر فعال بوده و که اوج فعالیت آن در روز ۲۲ فـوریه اتفاق میافتد.
بارش gamma - اسدی: بارش ضعیف دیگری که از تاریخ ۴ اوت تا ۱۲ سپتامبر فعال بوده ، بارش gamma - اسدی است. اوج این بارش در۲۵ اوت است.
بارش ro - اسدی: این بارش از نوع رادیویی بوده و در پی مطالعات انجام گرفته در طی سال ۱۹۶۰ میلادی کشف شده است. اینگونه به نظر میرسد که طی ایام ۱۴-۱۵مارس فعال باشد.
بارش sigma-اسدی: این بارش از ۹ فوریه تا ۱۳ مارس فعال بوده و اوج بارش درروز ۲۶ فوریه است.
ستاره متغیر R - اسد
R-اسد به عنوان یکی از درخشانترین و آسانترین ستارههای متغیر قابل مشاهده آسمان مطرح است. این متغیر با میانگین تغییرات قدر بین ۵/۸ تا ۱۰/۰ را به را حتی بدون کمک هر گونه تجهیزات گران قیمت میتوان مشاهده کرد. با تغییرات درخشــندگی چندین قـدری و دوره تناوب ۳۱۲ روزه این متغیر متعلق به دسته میرا از ستارگان متغییر بلند دوره است. از تاریخ کشفش در بیش از ۲۰۰ سال پیش ، R - اسد به عنوان یکی از پر تـوجهترین متغیرهای بلند دوره محسوب میشود و از این نظر قابـل رقابت با همزادش «
میرا » میباشـد. مجذوبیـت R - اسد از زمان کشفش در سال ۱۷۸۲ توسط J.A.Koch شروع شد. R- اسد پنجمین ستاره متغیر و چهارمین متغیر بلند دوره کشف شده میباشد.
رصد با چشم غیر مسلح
آلفا- اسد (قلب الاسد) ، در انتهای دسته داس قرار گرفته است، این ستاره و سه ستاره قلب العقرب ، دبران و فم الحوت ، از ستارههای باشکوه و سلطنتی ایرانیان باستان بودند. بتا - اسد به ذنب الاسد یا صرفه مشهور بوده و در قدر 2/2 است. این ستاره در دم دم شیر قرار دارد.
رصد با دوربین دو چشمی
قلب الاسد ، ستارهای دوگانه ، به رنگ آبی - سفید و قدر 3/1 و حدود 86
سال نوری از ما فاصله دارد.
رصد با تلسکوپ
گاما- اسد ، یکی از بهترین ستارگان دو گانه در آسمان نیمکره شمالی ، با قدرهای 2 و4 و جدائی "4 است. مؤلفه آن برنگ آبی سیر دیده میشود. این ستاره در قدر 8 بوده و جدالئی آن از آلفا- اسد ΄3 است.
مباحث مرتبط با عنوان