احسان و نیکی به مردم از جمله وسایلی است که نزدیکی به خدا را سرعت می‌بخشد، مانع نزول بلا و موجب برطرف‌شدن سختی‌ها و مشکلات می‌شود، و از همه مهم‌تر محبوبیت در نزد خداوند متعال را که منشأ رحمت‌های بیکران اوست به ارمغان می‌آورد.
حسن خلق و خوشرفتاری با مردم، تلاش در برآوردن نیازهای آنان، مشکل‌گشایی از آنها، انفاق و
صدقه، دادن قرض الحسنه و کمک مالی از نمونه‌های کامل احسان است.
از
حضرت امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده است که خداوند تبارک و تعالی فرمود:«
الخلق عیالی فاحبهم الی الطفهم بهم و اسعاهم فی حوائجهم» (بندگان من عیال ( اعضای خانواده) من هستند. پس محبوب‌ترین مردم نزد من کسانی هستند که نسبت به سایرین مهربان‌تر باشند و در رفع حوائج آنها بیشتر بکوشند.»
حضرت علی علیه السلام فرمود:«شما برای نیکوکاری و فرمانبرداری از خدا آفریده شده اید.»
امام حسین علیه السلام فرمود:«هرکس گرفتاری و مشکل مؤمنی را برطرف کند و بار غمی را از دوشش بردارد خداوند گرفتاری‌ها و مشکلات دنیا و آخرت او را برطرف خواهد کرد، و هر کس نیکی کند خداوند به او نیکی خواهد کرد؛ و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.»
در آیات قرآن کریم در روایات فروانی توصیه به احسان و نیکی نسبت به دیگران شده است؛ اخلاق اسلامی، انسان را موظف می‌کند در برخورد با مردم به نیکی سخن بگوید؛ چنانچه خداوند در سوره بقره، آیه 83 می‌فرماید:«
قولوا الناس حسنا» (با مردم به خوبی و نیکی سخن بگویید.)
شخص مسلمان باید در رفتار خود با مردم نیز به نیکی عمل کند؛ چنانچه خداوند در سوره بقره، آیه 195 می‌فرماید:«
و احسنوا ان الله یحب المحسنین» (و نیکی کنید که خداوند نیکی کنندگان را دوست دارد.)
البته روشن است که احسان هر انسانی به تناسب موقعیت اجتماعی و شغلی و شرایط مخصوص به خودش است؛ مثلا نیکی یک مسوول و متصدی و مدیر که با مراجعه کنندگان مختلفی در ارتباط است به این صورت است که با همگان برخورد شایسته داشته باشد و تا آنجا که برایش ممکن است نسبت به انجام درخواست او اقدام و برای حل مشکل او تلاش کند.
حضرت امام حسین علیه السلام می‌فرمود:«بدانید که نیازمندی های مردم به شما از جمله نعمت‌های خدا بر شماست. بنابراین با این نعمت‌ها احساس کسالت و خستگی نکنید چرا که آن نعمت‌ها به گرفتاری و نعمت مبدل خواهد شد.»
مراجعه شود به
حسنین و پاداش احسان
توصیه امام حسن عسگری علیه السلام به نیکوکاری
منابع :
قرآن کریم، لمعات الحسین، ص 6
