شرح حال

عبدالحمید بن هبة الله بن محمد بن حسین مدائنی مشهور به ابن ابی الحدید در روز اول ذی الحجه سال پانصد و هشتاد و شش قمری در شهر مدائن در خانواده‌ای که اهل علم و دانش بودند دیده به جهان گشود. پدر و یکی از برادرانش قاضی و برادر دیگرش شاعر و از جمله اهل ادب بود. ابن ابی الحدید جوانیش را در زادگاهش با تحصیل علوم سپری نموده و در این دوران به آراء معتزله بصره و بغداد گرایش پیدا نمود. تا جائیکه در مذهب معتزله از اهل نظر شد.

رادتمند امام علی

وی با وجود اینکه ظاهراً سنی مذهب بود، اما ارادت خاصی به امیرمؤمنان علی علیه السلام داشت و این موضوع در کتابش به خوبی مشهود است. سپس به بغداد رفته، در آنجا مورد توجه دستگاه بنی عباس قرار گرفت.

مشاغل حکومتی وی

ایشان در چند مشاغل حکومتی مانند دبیری دارالتشریفات، دبیری دیوان خلافت، ناظر بیمارستان و سرپرستی کتابخانه‌های بغداد را در عهده دار گردید، اما با این وجود هیچ وقت خود را از کسب علم و دانش کنار نکشیده تا جائیکه حتی در تاریخ اسلام نیز یکی از کم نظیرها گردید.

از آثار وی

• شرح نهج البلاغه، مهمترین کتاب او است که آن را به نام وزیر دوره خود، ابن علقمی نوشت و ابن علقمی برای تالیف این کتاب، صد هزار دینار به او صله داد.
• الفلک الدائر علی المثل السائر.
• مجموعه المستنصریات که یک مجموعه شعری است.
• العبقری الحسان
• الفلک الدائر

درگذشت وی

تا اینکه بنا به نقل ذهبی در کتاب سیر اعلام النبلاء در پنجم جمادی الاخر سال 656 هجری قمری به دریای باقی شتافت.

برای مطالعه بیشتر مراجعه شود به

• شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید

منبع

1. دکتر محمود دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید جلد یک نشر نی اسفند 1367.
2. برگرفته از لغت نامه دهخدا.