مواد و وسایل لازم

• یک یا دو عینک آفتابی پولاروید
• مقوای کلفت
• نوار چسب شفاف نامرغوب(از نوعی که به مرور زمان زرد می شود. هر چه جنس آن نامرغوبتر باشد نتیجه بهتر است.)

روش آزمایش

مرحله اول:
عدسیهای یک عینک آفتابی پولاروید را بیرون بیاورید. اگر نمی توانید عدسیها را بیرون بیاورید از دو عینک پولاروید استفاده کنید فقط کافی است بتوانید دو عدسی را روی هم قرار دهید.
یکی از عدسیها را در فاصله 30 سانتی متری صورت خود نگه دارید و آن را رو به منبع نوری (مانند پنجره ای باز) بگیرید.
عدسی دوم را درست پشت عدسی اول نگه دارید.
در حالی که از پشت هر دو عدسی نگاه می کنید یکی از آنها را بچرخانید.

مشاهده می شود که با هر چرخش 90 درجه جلو نور سد می شود.

مرحله دوم:
مربعی به ضلع 5 سانتی متر از مقوا ببرید و از آن مربعی به ضلع 4 سانتی متر بیرون بیاورید.
قاب خالی را از هر دو طرف با تکه های نوار چسب بپوشانید به طوری که طرف چسبدار نوار پوشیده شود. تکه های نوار چسب را در همه جهات و به طور نامنظم روی هم بچسبانید.



آنقدر تکه های چسب را روی هم بچسبانید تا هیچ روزنه ای باقی نماند.
یکی از عدسیها را زیر قاب چسب خورده و عدسی دیگر را روی آن قرار دهید.
از پشت عدسیها و قاب چسب خورده نگاه کنید و در حالی که یکی از عدسیها را ثابت نگه داشته اید دیگری را بچرخانید.

مشاهده می شود که چسبها به رنگهای متفاوتی دیده می شوند.
اگر چنین نشد یا نوار چسبی را که استفاده کرده اید از جنس مرغوبی بوده است (از نوعی که به آن نامرئی می گویند) یا عدسیها پولاریزه نیستند. برای آنکه بررسی کنید عدسیها پولاریزه هستند یا نه یکی از عدسیها را جلو دیگری نگه دارید. در حالی که از پشت هر دو آنها نگاه می کنید فقط یکی از آنها را بگردانید. اگر پولاریزه باشند بسیار تیره می شوند و همه نور یا بیشتر آن را حذف می کنند.

دانستنیها:

یکی از نظریه هایی که در مورد نور وجود دارد می گوید که نور مانند آب به شکل موج حرکت می کند. پایین و بالا رفتن این امواج را ارتعاش می گویند. جهت ارتعاش به صفحه ای می گویند که موج در آن حرکت می کند. صفحه قائم یعنی حرکت بالا و پایین و صفحه افقی یعنی حرکت چپ و راست. (مثلا در یک اتاق صفحه قائم از سقف به کف و صفحه افقی از یک دیوار به دیوار رو به روست) .نور خورشید شامل امواج نوری است که هم افقی و هم قائم ارتعاش می کنند و هم در همه زوایای بین این دو (مثل امواج آب) .نور پولاریزه یا قطبی به نوری می گویند که تنها در یک جهت ارتعاش می کند. نور هنگام عبور از بعضی مواد پولاریزه می شود.

نتایج آزمایش

در این آزمایش باید از عدسی های پولاروید استفاده کرد زیرا عدسیهای پولاریزه نور را پولاریزه (قطبی) می کنند یعنی نور هنگام عبور از آنها تنها در یک جهت ارتعاش می کند. در نتیجه عینک پولاروید مقدار زیادی از نور خورشید را حذف می کند.
عدسی پولاریزه به گونه ای عمل می کند که گویی دارای شکافهایی قائم است که فقط امواجی را که در سطح قائم ارتعاش می کنند از خود عبور می دهند. وقتی عدسی 90 درجه می چرخد (شکافهای فرضی)به طور افقی قرار می گیرند و تنها آماج نوری که در سطح افقی ارتعاش می کنند از خود عبور می دهند. (توجه داشته باشید که عدسیهای پولاریزه به شکلی رفتار می کنند که گویی شکافهایی دارند از این رو ما اصطلاح (شکاف فرضی)را به آنها می دهیم.)
وقتی از پشت هر دو عدسی نگاه می کنید و یکی از آنها را می چرخانید هر یک از عدسیها نور را در جهت ارتعاش خاصی از خود عبور می دهد. زمانی می رسد که یکی از عدسیها نور را در جهتی از خود عبور می دهد که دومی جلو آن را می گیرد. وقتی چنین چیزی پیش می آید آنچه از پشت دو عدسی می بینید نوری بسیار کم یا تیرگی محض است.

در مرحله دوم دو عامل پولاریزاسیون و شکست نور باعث ایجاد رنگین کمان روی چسبها می شوند در واقع نور در هنگام عبور از ضخامتهای متفاوت نوار چسبها شکسته می شوند و توسط عدسیهای پولاروید قطبی می شود .
نورسفید خورشید شامل همه رنگهای رنگین کمان است: قرمز نارنجی زرد سبز آبی نیلی و بنفش. این رنگها هنگام عبور ازنخستین عدسی پولاریزه همگی در یک جهت ارتعاش می کنند. نوار چسب کمی آنها را خم می کند به طوری که ارتعاش آنها جهتهای متفاوتی می گیرد. ممکن است این رنگها عبور از عدسی پولاریزه نخست جهتی قائم داشته باشند اما پس از عبور نوار چسب ممکن است نور قرمز جهتی افقی بگیرد و نور بنفش قائم و بقیه رنگها جهتهایی با زوایای متفاوت داشته باشند. همه رنگها از نوار چسب می گذرند اما هنگامی که به عدسی پولاریزه دوم می رسند فقط رنگهایی از آن عبور می کنند که (شکافهای فرضی) عدسی به آنها اجاره عبور می دهد. بنابراین شما رنگها را جدا از هم می بینید.با چرخیدن عدسی دوم رنگهایی که در زوایای مختلف ارتعاش می کنند از آن می گذرند.

پشنهاد:

با دو عدسی پولاریزه خود در حالی که تنها یکی از آنها را می گردانید به تصویر خود و اشیاء اطرافیان در شیشه پنجره یا ویترین مغازه ها نگاه کنید. چه می بینید؟ می توانید دلیل آنچه را می بینید توضیح دهید؟