1- در فرمانی که ناصرالدین شاه در سال 1289 به بارون جولیوس دو رویتر صادر کرد امتیاز استخراج کلیه معادن فلزات و زغال سنگ ونفت ایران را به وی داد. 2- اقدام ناصرالدین شاه در مورد اعطای چنین امتیازی به یکتبعه خارجی به قدری عجیب و غیر متقربه بود که ناظران بیگانه و حتی سران دولتی انگلیس را به حیرت انداخت زیرا هرگز معقول نبود که رئیس کشوری امتیاز بهره برداری از کلیه ذخایر و منابع زیرزمینی مملکت پهناور خود را یکجا به شخصی که دارای هیچ گونه سرمایه و تخصص و تجهیزات فنی و استعداد نبوده است اعطا کند. البته ناصرالدین شاه در برابر فشار سیاسی دولت روسیه و مخالفت افکار عمومی و محافل بازرگانی، امتیاز مزبور را لغو کرد. و امتیاز تأسیس بانک شاهنشاهی ایران را به او داد. و پس از 16 سال گفتگو و مرافعه بین دولت ایران و بارون جولیوس وریویتر از 1289 تا 1306 سرانجام ناصرالدین شاه امتیاز استخراج و بهره برداری کلیه معادن ایران (غیر از فلزات قیمتی و جواهرات) و از آن جمله معادن نفت را برای مدت 60 سال به رویتر داد. پنج سال پیش از واگذاری امتیاز استخراج معادن نفت به رویتر در سال 1302 قمری یک شرکت انگلیسی به نام شرکت هوتز، امتیاز استخراج نفت در حوضة دالکی واقع در کرانه خلیج فارس نزدیک بندر بوشهر از دولت ایران گرفت و اولین چاه نفت را هم در حوضة امتیاز حفر کرد، چون به نفت نرسید از ادامه کار منصرف شد. بانک شاهنشاهی ایران پس از کسب امتیاز استخراج معادن حقوقی را که برای بهره برداری معادن داشت به یک شرکت انگلیسی موسوم به شرکت معادن ایران، در ازاء دریافت صدو پنجاه هزار لیرة انگلیسی واگذار کرد. |
|
1. مسئله نفت و کشف و استخراج آن : o امتیاز نفت به رویتر در ایران o جستجوی اولیه نفت در ایران o جلب توجه انگلیسی ها به نفت ایران o امتیاز دارسی در نفت ایران |
|